“De familienaam heeft in ons land twee functies: een identificatiefunctie en een familiale functie. De wetgever is reeds in 2018 tegemoetgekomen aan de wens om de voornaam eenvoudig te kunnen wijzigen. Voor de wijziging van de familienaam is de procedure daarentegen complexer en duurder.
Sinds 1998 bestaat reeds de mogelijkheid om de familienaam van beide ouders aan het kind toe te kennen. Maar wat als je je eigen familienaam wenst te veranderen?
Op dit moment geldt een strenge procedure met strenge voorwaarden. Elk verzoek tot wijziging van de familienaam dient te worden gericht aan de Dienst Naamsverandering van de FOD Justitie, die nagaat of de gewenste achternaam geen verwarring veroorzaakt en/of schade berokkent aan derden. Een forfaitaire kost van 140 euro wordt in rekening gebracht zonder zeker te zijn of het verzoek al dan niet zal worden goedgekeurd. Het verzoek kan geweigerd worden indien de aangehaalde redenen niet ernstig genoeg worden bevonden. Deze procedure is omslachtig en kan daarenboven lang duren.
De Belgische wetgever is echter tegemoetgekomen aan de wens van de Belg om de procedure tot familienaamswijziging te versoepelen. Zo krijgt iedere meerderjarige burger vanaf 1 juli 2024 het recht om één keer van familienaam te veranderen, en dit op een eenvoudige én goedkope manier: via een verzoek gericht aan de gemeente.
Deze vereenvoudigde procedure geldt echter enkel voor het verzoek om één of beide familienamen van de ouders aan te nemen. Meerderjarige Belgen die hun familienaam willen wijzigen naar een andere naam dan die van de ouder(s) dienen aldus nog steeds de complexe procedure te volgen via de Dienst Naamsverandering.”